Słowniczek

Wzbogać swój słownik ważnymi terminami dotyczącymi kryptowalut.


1 SATOSHI (0.00000001 BTC)

To nazwa bitcoinowego grosza. Bitcoin jest podzielny do 8 miejsc po przecinku. 1 BTC = 100 000 000 satoshi (nazwa wzięła się od założyciela Bitcoina Satoshiego Nakamoto).


ADRES KRYPTOWALUTY

Adres, który w standardowym świecie odpowiada czemuś na wzór numeru konta. Adres kryptowaluty to adres twojego portfela, na który możesz wysłać kryptowaluty. Każda kryptowaluta ma zawsze osobny adres, dlatego nie ma możliwości wysłania np. litecoina na adres bitcoin twojego portfela.


ALL TIME HIGH / ATH

Oznacza najwyższą wartość, jaką dotychczas osiągnęła którakolwiek z kryptowalut. Przykładem może być bitcoin, który 17 grudnia 2017 r. został wyceniony na 19 500 USD, co było wtedy najwyższą wartością od momentu jego powstania. Dziś jego ATH wynosi 64 600 USD.


ALTCOIN

To pojęcie oznaczające alternatywną monetę, tj. w zasadzie wszystkie kryptowaluty z wyjątkiem bitcoina. Pierwszą walutą jest bitcoin, a z tego punktu widzenia wszystkie pozostałe kryptowaluty są alternatywną kryptowalutą.


APLIKACJE ZDECENTRALIZOWANE (dApps)

Aplikacje działające na podstawie zdecentralizowanej technologii, w większości korzystające z inteligentnych kontraktów, które działają autonomicznie, bez konieczności występowania władzy centralnej . Aplikacje zdecentralizowane nazywane są w skrócie DApp i zazwyczaj wykorzystują do swojego działania blockchain Ethereum, ewentualnie Solana lub Cardano.


BANKOMAT KRYPTOWALUTOWY

Bankomat kryptowalutowy to urządzenie samoobsługowe służące do szybkiego kupowania lub sprzedawania kryptowalut. Istnieją dwukierunkowe lub jednokierunkowe bankomaty kryptowalutowe. Zazwyczaj można je znaleźć w centrach handlowych lub w uczęszczanych miejscach w miastach. Bankomaty kryptowalutowe mają zazwyczaj wyższe opłaty niż giełdy. Obecnie na świecie znajduje się ponad 34 000 kryptowalutowych ATM. Ich dokładną lokalizację znajdziesz na stronie www: https://coinatmradar.com.


BEARISH TREND

Trend niedźwiedzi odnosi się do pesymistycznych nastrojów na rynkach i oczekiwania, że wartość kryptowaluty lub całego rynku będzie spadać. Na rynku niedźwiedzim wartości kryptowalut spadają, np. w latach 2014–2015 cena bitcoina spadała przez prawie dwa lata. Wzorem dla tego trendu jest niedźwiedź, charakteryzujący się pochyloną głową oraz pazurami, symbolizującymi spadek cen.


BITCOIN

Najstarsza i najbardziej znana kryptowaluta, stworzona w 2009 roku przez Satoshiego Nakamoto, którego tożsamość pozostaje nieznana do dziś. Może to być pseudonim jednego człowieka lub grupy osób. Bitcoin jest uznawany za cyfrowe złoto i środek tezauryzacji.


BITCOIN CASH (BCH)

Termin Bitcoin CASH odnosi się do innej kryptowaluty niż bitcoin. 1 sierpnia 2017 roku miał miejsce fork i waluta vitcoin została wydzielona, tj. jedna baza transakcji została podzielona na dwie ścieżki. Historia transakcji została zachowana, co oznacza, że jeśli w wyniku transakcji do naszego adresu w pierwotnej sieci został przypisany bitcoin, pod tym samym adresem w sieci mieliśmy taką samą liczbę BCH.


BLOCK

Jest to pakiet danych z zapisanymi transakcjami. Dane są zapisane w bloku i są na stałe zdefiniowane w łańcuchu bloków. Zapisany w ten sposób blok nie może być w przyszłości edytowany.


BLOCK EXPLORER

Narzędzie online służące do wyszukiwania transakcji. Po podaniu ID transakcji można sprawdzić, co w ramach tej transakcji zostało przeniesione z jednego adresu na drugi.


BLOCK REWARD

Nagroda dla osób, które wydobywają kryptowaluty, starając się ukończyć blok.


BLOCKCHAIN

Zdecentralizowana baza danych, która zawiera wszystkie transakcje danej kryptowaluty. Termin „zdecentralizowana” oznacza, że baza danych nie znajduje się w żadnej centralnej lokalizacji, a – teoretycznie – kopia całej bazy danych może być przechowywana u wszystkich użytkowników danej kryptowaluty. Użytkownicy mają informacje o każdym ruchu i każdej zapisanej u siebie transakcji.


BTC

To skrótowa nazwa kryptowaluty bitcoin. Na niektórych giełdach w handlu powyższą kryptowalutą korzysta się z innego skrótu, np. giełda KRAKEN.COM posługuje się oznaczeniem XBT. Liczba bitcoinów jest ograniczona – można wydobyć tylko 21 milionów sztuk. Ostatni bitcoin ma zostać wydobyty w 2140 roku.


BULLISH TREND

Trend bullish to optymistyczny nastrój na rynkach, związany z oczekiwaniem wzrostu cen danej kryptowaluty lub całego rynku kryptowalut, w stosunku do wartości dolara amerykańskiego. Wzorem dla tego trendu jest byk, którego rogi symbolizują wykres rosnących cen.


COINMARKETCAP

Najpopularniejsza strona internetowa gromadząca kompleksowe informacje ze świata kryptowalut. Miliony ludzi odwiedzają tę stronę zaraz po przebudzeniu tylko po to, aby dowiedzieć się, jaką wartość zyskały ich kryptowaluty w ciągu nocy.


COLD STORAGE

To przechowywanie kryptowalut w trybie offline, np. w portfelu papierowym lub sprzętowym, który nie jest połączony z Internetem.


COLLATERAL

Odnosi się do aktywów oferowanych jako gwarancja spłaty pożyczki. W przypadku pożyczki udzielonej na platformie kredytowej DeFi zabezpieczenie w postaci tokena musi zostać zablokowane. Zabezpieczenie zwracane jest po spłacie pożyczki. Jeśli pożyczka nie zostanie spłacona, zabezpieczenie pozostaje zablokowane na platformie.


DAY TRADING

W praktyce oznacza rozszerzone kupowanie i sprzedawanie aktywów w celu osiągnięcia zysku w ramach dziennych zmian ich ceny. Jednocześnie daytraderzy próbują wykorzystać krótkoterminowe wahania cen między wysoce płynnymi aktywami. Ogólnie rzecz biorąc, „day trading” jest uznawany za bardziej ryzykowną inwestycję w porównaniu ze strategiami długoterminowymi.


DECENTRALIZACJA

Termin „zdecentralizowany” oznacza „nieznajdujący się w jednym miejscu” – teoretycznie może znajdować się wszędzie, np. zdecentralizowana baza danych może być przechowywana u wszystkich użytkowników systemu. Systemy zdecentralizowane są bardziej odporne na ataki, ponieważ nie „działają” w jednym miejscu, ale na setkach lub tysiącach serwerów. Kolejną zaletą zdecentralizowanych usług w przeciwieństwie do usług scentralizowanych jest to, że nie mogą być tak łatwo „wyłączone” przez rząd.


DeFi

Skrót od pojęcia „zdecentralizowane finanse”; system, dzięki któremu produkty finansowe są dostępne w publicznej zdecentralizowanej sieci blockchain. Dzięki temu każdy może z nich korzystać i są przeprowadzane bez udziału stron trzecich – takich jak banki, rząd czy inne instytucje finansowe.


ERC-20

Jest to rodzaj kryptowaluty, powstałej na platformie Ethereum. Ponieważ obie zostały stworzone na tej samej platformie, są zgodne z tymi samymi standardami i korzystają z podobnych scentralizowanych aplikacji, można je też między sobą łatwo wymieniać. Wszystkie tokeny ERC-20 można wysłać do tego samego portfela Ethereum. Trzeba jednak uważać i wysyłać tokeny ERC-20 tylko do własnego zainstalowanego portfela, a nie do portfela na giełdzie. Giełda może nie obsługiwać wszystkich kryptowalut, a w takim przypadku można swoje kryptowaluty stracić w sposób nieodwracalny.


ETHEREUM (ETH)

Ethereum jest dziś drugą najcenniejszą kryptowalutą na rynku. Umożliwia tworzenie na swojej sieci inteligentnych kontraktów, czyli czegoś w rodzaju inteligentnych umów, które są automatycznie oceniane i wykonywane. W sieci można tworzyć także dodatkowe tokeny ERC20. Kilka kryptowalut oferuje podobne funkcje, ale ethereum nadal jest największą z nich.


FIAT / FIAT MONEY

Oficjalna waluta państwa bez pokrycia w kruszcu, na przykład w złocie. Waluta fiat jest oficjalną walutą dlatego, że została uznana za oficjalny środek płatności i uchwalona w ustawie przez rząd. Klasycznymi przykładami walut FIAT są: dolar amerykański, euro, korona czeska itp.


FOMO (Fear of missing out)

To strach przed tym, że coś przeoczymy. W kryptoświecie jest to uczucie towarzyszące nam przy wysokim procentowym wzroście kryptowaluty, gdy boimy się, że to wszystko przeoczyliśmy. W środku czujemy, że musimy szybko zainwestować w kryptowalutę, w przeciwnym razie stracimy duży potencjalny zysk. Przeciwieństwem FOMO jest JOMO (ang. joy of missing out).


FORK

To podzielenie łańcucha bloków na dwa blockchainy, np. 1 sierpnia 2017 roku doszło do podziału blockchaina bitcoina i powstał w ten sposób drugi blockchain, Bitcoin Cash. Transakcje przed forkiem były identyczne. Jeżeli przed forkiem miałeś(-aś) na swoim adresie określoną liczbę bitcoinów, to po forku miałeś(-aś) taką samą liczbę bitcoinów na tym samym adresie w obu sieciach, tyle że w przypadku drugiej sieci nie był to bitcoin, a bitcoinCash. Kolejny duży fork, tzw. BitcoinGold miał miejsce w październiku 2017 r., a po nim nastąpiło wiele innych.


FUD (Fear, uncerainty, doubt)

Strach, niepewność, wątpliwość. Jeżeli masz kryptowalutę, która zaczyna spadać, w ciągu jednego dnia np. nawet o 20%, zaczynasz się zastanawiać, czy jej kupno było naprawdę dobrym pomysłem i czy nie byłoby lepiej szybko się jej pozbyć – co, jeśli spadnie jeszcze bardziej. Odczuwasz wielką niepewność i zastanawiasz się, czy Twoja inwestycja ma przyszłość. Zaczynasz mieć wątpliwości co do danej kryptowaluty – co, jeśli to oszustwo i wkrótce bańka pęknie. To jest fakt. Strach, niepewność, wątpliwość – uczucie, które zmusza Cię do sprzedaży kryptowaluty, mimo że z dużą stratą.


GENESIS BLOCK

Jest to pierwszy blok w przypadku danego łańcucha bloków, po którym następują wszystkie inne bloki.


GIEŁDA / KRYPTOGIEŁDA

Cryptocurrency exchange to strona internetowa lub aplikacja mobilna, które umożliwiają wymianę poszczególnych kryptowalut na pieniądze lub inną kryptowalutę. Niektóre giełdy akceptują również wpłaty i wypłaty pieniężne, większość giełd jednak akceptuje wpłaty i wypłaty wyłącznie w formie kryptowalut.


HALVING

Zmniejszenie nagrody za wydobycie bloku dla górników, którzy wydobywają kryptowalutę. W przypadku bitcoina po wydobyciu każdych 210 000 bloków liczba bitcoinów, którą górnicy otrzymują jako nagrodę, ulega zmniejszeniu.


HARD FORK

Zmiana w łańcuchu bloków, np. nowe bloki mają inne parametry niż bloki pierwotne (zwiększenie bloku z jednego megabajta do ośmiu megabajtów).


HASH

Funkcja komputera, która szyfruje dane – w wyniku jej zastosowania generowane są kombinacje liter i cyfr o określonej długości.


HASH RATE

Moc obliczeniowa koparki kryptowalut w hashach na sekundę.


HODL (Hold on for dear life)

Literówka w angielskim słowie HOLD (trzymać) zyskała popularność – tak powstałe słowo oznacza długoterminowe trzymanie, czyli jeśli ktoś HODLuje kryptowalutę, chce ją mieć długoterminowo i nie planuje handlować nią w najbliższej przyszłości, ponieważ wierzy w jej długoterminowy wzrost. W języku angielskim słowa HOLD/HODL czy też HOLDING/HODLING brzmią bardzo podobnie i być może właśnie dlatego ta zabawna literówka stała się powszechnie stosowanym terminem.


KOREKTA

Po osiągnięciu ATH (ang. All Time High) najczęściej następuje korekta, czyli spadek ceny.


KRYPTOPORTFEL

Aby korzystać z kryptowalut w życiu codziennym, niezbędne jest posiadanie portfela kryptowalut. Może być sprzętowy, oprogramowania lub papierowy. Każdy portfel ma swój adres, który można porównać do numeru konta. Każdy portfel musi być odpowiednio skonfigurowany, zabezpieczony i posiadać kopię zapasową, aby mieć pewność, że nie dojdzie do nieuprawnionego przejęcia środków i można je będzie odzyskać w przypadku utraty.


KRYPTOWALUTA

Kryptowaluta to zdecentralizowana waluta cyfrowa, której nie można kontrolować, przetwarzać i której wartość nie jest kontrolowana przez żaden organ centralny, jak ma to miejsce w przypadku walut FIAT emitowanych przez banki centralne. Każdego dnia powstają nowe kryptowaluty, ich aktualny ranking można znaleźć na stronie www.coinmarketcap.com


KYC

Skrót od reguły, na podstawie której weryfikuje się na giełdzie tożsamość użytkownika. Jeśli zarejestrujesz się na dowolnej giełdzie, giełda będzie wymagała weryfikacji danych osobowych, np. poprzez zdjęcie Twojego paszportu, prawa jazdy lub dowodu osobistego.


LIGHTNING NETWORK

Przyspieszenie transakcji w sieci bitcoina. Rozwiązanie to to tzw. warstwa druga na standardowej sieci btcoina, w której możliwe jest tworzenie transakcji z niskimi opłatami.


LITECOIN (LTC)

Chodzi o stary fork z 2011 roku. Podczas gdy bitcoin jest czasami określany jako cyfrowe złoto, litecoin można określić mianem cyfrowego srebra. Maksymalna liczba LTC wynosi 84 miliony, co stanowi czterokrotność maksymalnej liczby bitcoinów. Opłaty za transakcje w sieci LTC są znacznie niższe niż opłaty w sieci Bitcoin. Z tego powodu wiele osób preferuje LTC.


MARKET CAP

Całkowitą wartość rynkową danej kryptowaluty można znaleźć na stronie CoinMarketCap.


MAXIMUM SUPPLY

Jest to maksymalna liczba sztuk danej kryptowaluty, jaka będzie istnieć. Wolumeny niektórych kryptowalut są liczone w tysiącach, innych w milionach, a jeszcze innych w miliardach. Przykładowo maksymalna liczba bitcoinów osiągnie 21 milionów sztuk, a w przypadku XRP będzie to 100 miliardów, czyli 5000 razy więcej.


METAVERSE

Wirtualna cyfrowa przestrzeń 3D zamieszkana przez awatary, w której ważną rolę odgrywają kryptowaluty, blockchain, NFT czy inteligentne kontrakty.


MINING

Proces rozwiązywania obliczeń kryptograficznych w celu wydobycia monet danej kryptowaluty. Jeśli górnik rozwiąże obliczenia, otrzyma nagrodę w wysokości określonej liczby sztuk danej kryptowaluty.


MONERO (XMR)

XMR to aktualnie największa anonimowa kryptowaluta. Transakcje w sieci Monero są zaprojektowane w ten sposób, by nie można ich było wstecznie prześledzić.


NFT

Non-fungible-token, czyli niewymienialny token – może nim być dowolny majątek, dzieło sztuki lub inny wyjątkowy przedmiot. NFT to unikatowy majątek w świecie cyfrowym.


PEER TO PEER

Połączenie między co najmniej dwoma komputerami, które współdzielą ze sobą informacje, dane lub pliki.


PŁYNNOŚĆ

Jest to zdolność do łatwej zamiany danych aktywów na pieniądze. Wskaźnik ten pokazuje, jak szybko otrzymasz gotówkę za swoje aktywa. Bitcoin cechuje się wysoką płynnością, podobnie jak inne kryptowaluty. Sprawa ma się odwrotnie z kolekcją antyków, która ma niską płynność, ponieważ jej spieniężenie może trwać bardzo długo.


PORTFEL OPROGRAMOWANIA

Portfel oprogramowania to aplikacja na smartfony lub komputery, która może współpracować z kryptowalutami.


PORTFEL PAPIEROWY

Portfel papierowy należy do bezpiecznych form przechowywania kryptowalut. W przypadku portfela papierowego użytkownik drukuje na papierze klucz prywatny i adres publiczny, np. z kodem QR. Jeśli jednak chcesz z takiego portfela wysyłać kryptowaluty, musisz importować jego klucze prywatne do innego portfela, aby móc dalej obracać swoimi środkami.


PORTFEL SPRZĘTOWY

Urządzenie służące do przechowywania bitcoinów lub innych kryptowalut. Podczas pracy z portfelem łączysz się z komputerem przez USB, a po zakończeniu rozłączasz.


PoS (Proof-of-Stake)

W tym przypadku kryptowaluta nie jest wydobywana przez górników, lecz odwrotnie – nagradzani są ludzie, którzy są już właścicielami i posiadaczami danej kryptowaluty. W systemie PoS otrzymują coś w rodzaju dywidendy, np. NEO i GAS. Klient, który jest właścicielem kryptowaluty NEO, codziennie otrzymuje niewielką część kryptowaluty GAS.


PoW (Proof-of-Work)

Kryptowaluta jest wydobywana przez górników, którzy otrzymują za swoją pracę nagrodę. Górnicy rozwiązują obliczenia kryptograficzne, dzięki czemu wydobywają kryptowalutę. Pierwszy, który rozwiąże dane zadanie, otrzyma określoną liczbę sztuk danej kryptowaluty jako nagrodę za wydobycie. Z systemu PoW korzysta m.in. kryptowaluta bitcoin. Proof-of-Work można uznać za bardziej energochłonny niż Proof-of-Stake.


PRIVATE KEY (Klucz prywatny)

Tajny klucz, który jednoznacznie identyfikuje konkretne konto i powinien być znany wyłącznie jego właścicielowi. Jest to kombinacja liter i cyfr, dająca ci dostęp do kryptowalut w twoim portfelu.


RIPPLE (XRP)

Kontrowersyjna kryptowaluta, która nie jest zdecentralizowana. Wielu ludzi nie uznaje jej nawet za kryptowalutę. W 2017 roku odnotowała ogromny wzrost, znacznie większy niż sam BTC, i należała do TOP najszybciej rozwijających się kryptowalut w 2017 roku. Na rynku znajduje się 35 miliardów sztuk monet. Jest ich jednak nawet 100 miliardów – większość z nich (aż 62%) należy do prywatnej firmy, która założyła kryptowalutę.


ROADMAP

Wykres z zaznaczonymi kamieniami milowymi kryptowaluty wraz z jej planami na przyszłość, np. planowanym rebrandingiem, nową wersją portfela czy uruchomieniem produkcji własnych kart płatniczych. Często przedstawia również wydarzenia z przeszłości. Przed zainwestowaniem w kryptowalutę warto zapoznać się z bardziej szczegółowymi informacjami na jej temat, które prezentuje ROADMAP, dostępny na oficjalnej stronie każdej kryptowaluty.


SATOSHI NAKAMOTO

Bitcoin został stworzony w 2009 roku przez człowieka, który występował pod pseudonimem Satoshi Nakamoto. Do dziś nie wiadomo, czy była to jedna osoba czy też grupa osób. Najmniejsza jednostka bitcoina, Satoshi, to jedna stumilionowa bitcoina.


SMART CONTRACT

Automatyczna umowa pomiędzy dwiema stronami, które zgodziły się na transakcję z użyciem kryptowalut. Zostanie ona zrealizowana automatycznie po spełnieniu określonego warunku lub wystąpieniu zdarzenia określonego w kontrakcie.


STABLE COIN

Jest to stabilna kryptowaluta, która ma prawie stałą wartość, niepodlegającą wahaniom. Stablecoiny są często powiązane z klasycznymi walutami, takimi jak dolar, euro, a także ze złotem.


STAKING

Staking kryptowalut to jeden ze sposobów na osiągnięcie pasywnego dochodu z kryptowalut. I choć termin ten ujrzał światło dzienne dopiero po stworzeniu nowego mechanizmu konsensusu zwanego Proof of Stake, używane dziś słowo staking oznacza każde zablokowanie określonej liczby tokenów lub monet w celu ich oceny lub uzyskania innych korzyści.


TOKEN

Kryptowaluta, która jest zbudowana na innej kryptowalucie, na przykład na platformie ETH, ADA, NEO itp. Obecnie istnieją setki takich kryptowalut, które nie posiadają własnego blockchaina, ale operują na blockchainie innej kryptowaluty.


TREZOR

Jeden z najpopularniejszych portfeli sprzętowych. Produkowany w Czechach.


VESTING

Vesting is a gradual release of locked tokens. This procedure is usually associated with a pre-sale phase when investors obtain a certain number of tokens at a discounted price. Release rules vary; the release may be single or phased at specific intervals.


WEB 3.0

Nowa generacja Internetu, która miałaby zapewnić bezpieczniejszą i swobodniejszą przestrzeń wirtualną opartą na nowych funkcjach oraz zdecentralizowanych systemach. To kolejny etap ewolucji Internetu, w tym jego wdrażania i architektury.


WHITEPAPER

Jest to dokument, którego celem jest poinformowanie czytelników o firmie, produkcie, jego częściach, określonej technologii, planach na przyszłość i tym podobnych. W przypadku kryptowalut chodzi zazwyczaj o najbardziej podstawowy dokument, który przedstawi cały projekt, od zespołu aż po konkretną kryptowalutę, którą wprowadza firma.


ZDECENTRALIZOWANA ORGANIZACJA AUTONOMICZNA (DAO)

Organizacja oparta na zastosowaniu inteligentnych kontraktów. Tworzą one razem autonomiczny system bez władzy centralnej, w którym to posiadacze monet danej DAO decydują o kierunku rozwoju tej zdecentralizowanej organizacji autonomicznej.


ZMIENNOŚĆ

Wskazuje wahania i tempo zmian wartości kursów aktywów. Dla kryptowalut charakterystyczna jest duża zmienność, dlatego często zdarza się, że ich wartość wzrośnie, a następnie gwałtownie spadnie o kilkadziesiąt procent.